Seattle. Elf uur vliegen van huis. Voor iemand die zich meestal binnen de Nederlandse grenzen begeeft, voelt het als een avontuur. Groot, levendig en een tikje overweldigend. Maar ik ben hier met een duidelijk doel: het bijwonen en spreken op een internationaal congres. En daar neem ik jullie graag in mee.
Ondersteunende zorg bij kanker
De Multinational Association of Supportive Care in Cancer (MASCC) is een internationaal congres dat zich richt op de volle breedte van supportive cancer care — ondersteunende zorg bij kanker. Dit betreffen de preventie en het omgaan met de nadelige effecten van zowel de ziekte als de behandeling ervan. Tijdens een congres als MASCC draait het om kennisdeling, netwerken en het gezamenlijk zoeken naar mogelijkheden om de zorg continu te verbeteren. Deze editie vond plaats in Seattle, waar ik de kans kreeg om twee studies uit mijn promotieonderzoek te presenteren in de vorm van korte posterpresentaties. Dankzij de bijdrage van de NVH kon ik hierbij aanwezig zijn – een waardevolle gelegenheid om niet alleen mijn onderzoek te delen, maar vooral ook om ons prachtige vakgebied internationaal te profileren en onder de aandacht te brengen. In het kort neem ik jullie mee in de inhoud van deze twee posters.
Naam van de poster: Reference values for interstitial tissue water in the head and neck cancer area: non-lymphedema participants
Een van de thema’s van mijn proefschrift richt zich op het meten van lymfoedeem. Na een systematische review werd het belang duidelijk van een betaalbare, praktische, betrouwbare én valide meetmethode. De LymphScanner is een compact instrument dat vocht in de huid meet en dat nu al betrouwbaar wordt ingezet in andere gebieden. Voor het hoofd-halsgebied was echter nog geen meetprotocol beschikbaar.
Op basis van eerder onderzoek en de expertise van professionals hebben we een meetprotocol ontwikkeld. Zie afbeelding meetprotocol LymphScanner hoofd-halsgebied. Dit protocol hebben we getest bij een gezonde (lymfoedeemvrije) groep van 50 deelnemers. De metingen bleken betrouwbaar, mits het gemiddelde werd genomen van drie metingen per locatie. Vervolgens hebben we in een grotere groep van 410 deelnemers normaalwaarden vastgesteld. Daarbij onderzochten we ook verschillen op basis van geslacht, leeftijd, BMI en huidtype. Uit de analyse bleek dat er een significant en klinisch relevant verschil is tussen mannen en vrouwen. Tot slot hebben we nog een pilot gedaan bij patiënten met zichtbaar lymfoedeem.
Uit deze drie studies komen drie take home messages:
- Het is een betrouwbaar meetprotocol.
- Gebruik het gemiddelde van drie metingen.
- Meten rond fibrose en littekens kan uitdagend zijn.
Andere presentaties over lymfoedeem
Binnen het thema lymfoedeem was het aantal presentaties beperkt, maar inhoudelijk divers. Met de focus op het hoofd-halsgebied viel één studie op die pneumatische compressie onderzocht. Hoewel compressie in deze regio uitdagend is, laten de eerste resultaten zien dat het een veelbelovende en effectieve aanvulling kan zijn op de behandeling. Daarnaast was er een interessante presentatie over het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) voor het detecteren van arm-lymfoedeem, met eveneens veelbelovende uitkomsten. Een andere studie richtte zich op de informatiebehoefte van patiënten met lymfoedeem. Hieruit bleek dat er grote behoefte is aan educatief materiaal, vooral gericht op zelfmanagement.
Beweeginterventies
Naast lymfoedeem waren er veel presentaties over andere aspecten van ondersteunende zorg. Een opvallende trend is de groeiende aandacht voor beweeginterventies vóór, tijdens en na de oncologische behandeling. Het bewijs neemt toe dat beweging een positief effect heeft op zowel het fysieke als mentale herstel. De variatie in interventies is breed: van wandelen en yoga tot krachttraining. Zie alle samenvattingen, waarin je kunt zoeken op een specifiek onderwerp.
Inspirerend congres
Het congresbezoek aan MASCC was niet alleen inhoudelijk waardevol, maar ook inspirerend. Het is bijzonder om te zien hoe wereldwijd wordt gewerkt aan het verbeteren van ondersteunende zorg voor mensen met kanker – een werkveld waarin huidtherapeuten een belangrijke rol (kunnen) spelen. Als huidtherapeuten staan we dicht bij de patiënt en hebben we de mogelijkheid om klachten vroegtijdig te signaleren, passende zorg te bieden en het gesprek aan te gaan over wat iemand daadwerkelijk ervaart. Door meetinstrumenten verder te ontwikkelen én onze interventies nog meer evidence based te kunnen maken beter kunnen we samen de kwaliteit van zorg blijven verbeteren.
Hopelijk geeft dit een inkijkje in mijn congresbezoek en mijn rol als onderzoeker, maar ook motivatie om als beroepsgroep onze rol binnen de oncologische zorg verder te versterken – nationaal én internationaal.
Voor vragen of reacties over dit artikel kun reageren op de LinkedIn-pagina van Coralie Arends.
